Wijkermeer: een gebied vol dynamiek
poster_wijkermeerIn de geschiedenis van de Wijkermeer weerspiegelt zich de dynamische ontwikkeling die onze streek in de loop der eeuwen heeft doorgemaakt.
Van een woest landschap rond het Oer IJ tot een lustoord voor rijke Amsterdammers in de Gouden Eeuw.
Van meer tot polder door de aanleg van het Noordzeekanaal.
In de Wijkermeerpolder ontwikkelt zich de landbouw van handarbeid en paardenkracht tot  mechanisatie met tractoren en combines.
Het kanaal trekt havenactiviteiten aan, de randen van de Wijkermeer staan inmiddels bol van de bedrijvigheid.
En het eind van de ontwikkeling is nog niet in zicht…..

Deze tentoonstelling brengt het verhaal van de Wijkermeer in beeld.

Met veel dank aan de vrijwilligers van het Historisch Genootschap Assendelft, die met nijver speurwerk het overgrote deel van het beeldmateriaal van deze expositie bijeen brachten.

Geschiedenis van de drooglegging. (Bron: gemeente Beverwijk)

De relatief jonge polder Wijkermeer (de voorbereidende werkzaamheden startten in 1856 en het land kon in 1877 bewerkt worden) is 700 ha groot. Hij strekt zich uit van Beverwijk tot Assendelft, van het Noordzeekanaal tot Nauerna. Het grootste deel van de Wijkermeer valt onder de gemeente Zaanstad. Wie nieuwsgierig is tot hoever vroeger de golven van het IJ en het Wijkermeer kwamen, hoeft maar op de slingerende Noorder IJ- en Zeedijk te rijden. Zo herleidt hij met gemak de grillige vormen van het oude Wijkermeer.

De Wijkermeer slibde in de loop van de 17e en 18e eeuw zoetjes aan dicht. Alleen bij een fikse storm joeg het water nog tot aan de kop van de Breestraat. De laatste keer dat de bewoners aan de haven (De Meer) en de Breestraat naar zolder moesten om het oprukkende water te ontvluchten, was in 1865. In de jaren daarvoor was het elke winter raak. Met man en macht heeft men vanaf de zeventiende eeuw getracht de vaargeul naar de haven van Beverwijk open te houden. Er was immers geen sneller en goedkoper manier om groenten, vis, laken, olie en andere nijverheidsproducten te vervoeren dan over het Wijkermeer. Het bleek onbegonnen werk. Het dichtslibben was niet te stuiten en dat kwam hard aan bij de Beverwijkse handel. Voordat er een nieuwe waterverbinding met Amsterdam tot stand kwam (het Noordzeekanaal), was er honderd jaar verstreken. Het meer werd uiteindelijk volledig drooggelegd in 1873 tegelijkertijd met de werkzaamheden aan het Noordzeekanaal. De voltooiing van het kanaal in 1876 zorgde voor een nieuwe bloei van de regionale economie.

De drooglegging leverde 700 ha vruchtbare grond op. Het leeuwendeel van de Wijkermeerpolder wordt tot nu toe dan ook in beslag genomen door akkerbouw en veeteelt. Aardappelen, bieten, graan en koren zijn de producten die van het land komen. Nu werkgelegenheid, de behoefte aan woningen en recreatieruimte opeisen, lijkt de agrarische bestemming op het tweede plan te komen. Aan de rand van het Wijkermeer bevindt zich thans een belangrijk industrieterrein. Beverwijk telt een grote hoeveelheid ondernemingen en bedrijven waarvan een deel zich heeft gegroepeerd rond de haven De Pijp. De activiteiten in het havencomplex nemen ieder jaar toe. Met name op het gebied van de import en export van aardappelen behoort de haven tot de grootste van Nederland.

Geweldige opkomst Polderverhalen in Museum Kennemerland

Miep de Wildt en Jannie Al vertellen hun verhaal over het leven in de Wijkermeerpolder in het Museum Kennemerland

Miep de Wildt en Jannie Al vertellen hun verhaal over het leven in de Wijkermeerpolder in het Museum Kennemerland

Onder het grote schilderij de familie Heijne Vlnr. Henk, Catrien en haar dochter. met hand voor zijn gezicht is Co Brantjes met daar achter zijn vrouw Lia, de andere aanwezige kwamen ook uit de polder.

Onder het grote schilderij de familie Heijne Vlnr. Henk, Catrien en haar dochter. met hand voor zijn gezicht is Co Brantjes met daar achter zijn vrouw Lia, de andere aanwezige kwamen ook uit de polder.

Beverwijk – Afgelopen zondag 25 januari 2015, hebben Miep van Overmeeren en Jannie Al polderverhalen over de Wijkermeer in het Museum Kennemerland verteld. Er waren twee vertelsessies, allebei met een geweldige opkomst. Het was een groot succes.

 

In het Museum Kennemerland loopt op dit moment de tentoonstelling Wijkermeer. Rondom deze tentoonstelling worden meerdere activiteiten georganiseerd, zoals ook afgelopen zondag het vertellen van de Polderverhalen van twee ervaringsdeskundigen Miep van Overmeeren en Jannie Al. De Wijkermeer was hun ‘achtertuin’! Ze hebben de blaren op hun tong gepraat en met leuke afbeeldingen en speelgoed uit de kinderjaren gaf het een goede illustratie van die tijd.

Uiteindelijk hebben de dames twee vertelrondes gedaan en hebben ruim 75 geïnteresseerden van de polderverhalen mogen genieten. Wegens ruimtegebrek hebben helaas een aantal mensen de bijeenkomst moeten missen, maar wie weet dat de bijeenkomst nog een keer wordt herhaald. Het museum zal dat tijdig bekend maken.

De Wijkermeertentoonstelling loopt nog tot 29 maart 2015 en is in het weekeinde te bezoeken tussen 14.00 en 17.00 uur. Aanstaande zaterdag, 1 februari is Radio Beverwijk tussen 12.00 – 14.00 uur in het Museum aanwezig voor een rechtstreekse uitzending: over de tentoonstelling en over andere museumzaken.

Op zondag 15 februari is er in het museum een proeverij van producten uit de Wijkermeer.

Jan Butter

Leuke en enthousiaste bezoekers tt Wijkermeer

Helaas is mevrouw Van Overmeeren 15 maart 2015 overleden.
Op 9 november 2014 bezocht mw. Van Overmeeren (93 jaar) tezamen met haar zoon de tentoonstelling.  Mw. was toen een van de oudste nog in leven zijnde voormalige bewoners van de Wijkermeerpolder. Er was veel herkenning voor mevrouw: foto’s van haar moeder, broer en van haar eigen gezin waren er te zien.

Polderverhalenb_afb13Polderverhalenb_afb14

Koffietafelgesprek: verhalen over Wijkermeerpolder op 22 mrt

Verhalen over het leven en werken in de Wijkerpolder zijn er volop. Vele van deze vaak kostelijke verhalen komen langs tijdens een koffietafelgesprek in Museum Kennemerland. Dat openbare gesprek is op zondagmiddag 22 maart. Twee kenners, Toon Vessies en Jacob Brakenhoff, praten met elkaar over de polder.

De tentoonstelling ‘Wijkermeer nat en droog’ maakt de tongen los, zeker bij de werkers en bewoners van de polder. De vele getoonde foto’s en plattegronden geven voldoende stof tot praten. Dat is de ervaring tijdens de nu bijna afgelopen tentoonstelling in Museum Kennemerland. De bezoekers raken niet uitgesproken.
Ter afsluiting van de overzichtstentoonstelling praten twee heren, beiden zijn kenners van het gebied, na over de polder. Dat zijn Jacob Brakenhoff van Historisch Genootschap Midden-Kennemerland en Toon Vessies van Historisch Genootschap Assendelft. De laatstgenoemde heeft de meeste foto’s voor de expositie geleverd.
Jacob Brakenhoff en Toon Vessies nemen plaats aan de koffietafel in het museum. Ze gaan in op allerlei zaken naar aanleiding van de getoonde (en niet-getoonde) foto’s en kaarten. Tal van herinneringen en achtergrondverhalen passeren de revue. De bezoekers kunnen meeluisteren. De heren zullen ook ingaan op vragen of opmerkingen van het publiek.

Het koffietafelgesprek is op zondag 22 maart vanaf 14.30 uur. Het is een van de laatste gelegenheden om de tentoonstelling te bekijken.

De tentoonstelling ‘Wijkermeer nat droog’, te zien sinds eind oktober vorige jaar, toont in woord en beeld de geschiedenis van de polder. Het aloude Wijkermeer viel in 1873 droog. Het nieuwe land was goed voor vele boerderijen en akkers met een groot scala aan landbouwproducten. De tentoonstelling blijft tot en met het weekeinde van 28 en 29 maart.