Nieuwe afbeelding (1)

Foto’s van de opening

WijkPlaats is een samenwerkingsproject van Stichting KIST en Museum Kennemerland

WijkPlaats is een community building evenement. WijkPlaats zoekt raakvlakken tussen de verschillende bevolkingsgroepen, oudkomers en nieuwkomers, in de smeltkroes die de IJmond wordt genoemd.  Aan de basis ligt een vergeten locale geschiedenis, waarin vluchtelingen een belangrijke rol speelden. Die vergeten geschiedenis werd de inspiratie voor een project waarin het gaat over de locale samenleving en de vluchtelingen van nu. WijkPlaats spiegelt herkenbare en vergelijkbare patronen in heden en verleden. Het verleden wordt belicht in de historische tentoonstelling ‘WijkPlaats: vluchtelingen, gastarbeiders en gelukzoekers in de IJmond’ in Museum Kennemerland. Daarnaast is drie maanden lang het randprogramma: ‘Ontmoetingen’ gepland. In verschillende culturele producties (film, muziek, vertelmiddagen, een educatief fotoproject en het minifestival ‘Renkonti’) komen uiteenlopende aspecten van immigratie en nieuwkomerschap aan de orde.

WijkPlaats is een samenwerkingsproject van Stichting KIST en Museum Kennemerland en mede mogelijk gemaakt met financiële ondersteuning van de Gemeenten Beverwijk en Velsen, het Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Holland en het VSB Fonds.

Stel u moet vluchten uit uw land

Persbericht 16 september 2016 door Jan Butter

Groep Spaanse gastarbeiders op de Arosa Sun

De bezoekers van Museum Kennemerland in Beverwijk krijgen een vraag voorgelegd. ‘Stel, u moet vluchten uit uw land. U hebt vijf minuten om uw boeltje te pakken. Wat neemt u mee?’ De lastige vraag speelt in op de nieuwe tentoonstelling Wijkplaats: over de vluchtelingen die in de afgelopen honderd jaar in de IJmond een veilig heenkomen zochten.

De opvang van vluchtelingen, alsmede gastarbeiders en gelukszoekers, is een hoogst actueel thema. Toch is er niets nieuws onder de zon. Al eerder zochten mensen van heinde en verre hier hun toevlucht. Te beginnen met de Belgen die in 1914 (Eerste Wereldoorlog) hals over kop hun land verlieten. In de jaren dertig van de vorige eeuw kwamen Joodse vluchtelingen. Na hen Indische Nederlanders, Hongaren, Italiaanse en Spaanse gastarbeiders, Vietnamezen en Tamils.

Al deze bevolkingsgroepen krijgen aandacht met documenten als foto, film, brieven en voorwerpen. Zoals een vluchtkoffer en het model van het hotelschip Arosa Sun, een bekende opvanglocatie. Wat hebben ze beleefd, wat is er van hen geworden? Ze hebben allemaal hun verhaal. Neem de Vietnamees die in de Breestraat een loempiastalletje begon en nu een loempiafabriek heeft. Centraal  staan de Joodse vluchtelingen. Voor de Tweede Wereldoorlog vestigden zij zich in de Kibboets Beverwijk die zich overigens in Velsen-Noord bevond. Met name Saskia Sluiter, kunstenaar in Velsen-Noord heeft veel achterhaald. Oud-bewoner Benjamin Ginzberg vertelt op film over de kibboets. Het bijzondere document is vorig jaar in Israël opgenomen.

De expositie wordt zaterdag 24 september geopend door wethouder Haydar Erol. Het publiek is vanaf 14 uur welkom. Het publiek is ’s avonds ook uitgenodigd bij de lichtshow op de plek van de vroegere kibboets. De ‘happening’ wordt verzorgd door lichtontwerper Bas Bossinade uit Velsen-Noord. Verzamelen om 20.30 uur bij kinderboerderij De Baak (Westerhoutweg 18) of op de hoek Stratingplantsoen, Wijkerstraatweg. Vanaf beide plekken is het een korte wandeling naar de plaats van handeling.

De tentoonstelling heeft een gevarieerd randprogramma. De internationaal werkzame kunstenaar Marieke Warmelink uit Amsterdam speelt met een filmische performance ‘Altijd anders in Velsen-Noord’ in op het vraagstuk. Zo ook de Beverwijkse fotograaf Sanna Gertenbach die aan de slag gaat met leerlingen van de Internationale Schakelklas. Gedurende de looptijd van de expositie (tot eind december) zijn er vertelmiddagen met vluchtelingen uit verleden en heden. Tevens staat er elders in Beverwijk het minifestival Renkonti (ontmoeting) op stapel.

De tentoonstelling Wijkplaats, de eerste in het vernieuwde en uitgebreide museum, is een samenwerkingsproject van Museum Kennemerland en stichting Kist. De stichting, actief met community building, verzorgt het randprogramma. De gemeenten Velsen en Beverwijk,  het VSB-fonds en het Prins Bernard Cultuurfonds geven financiële steun.
IJmond als wijkplaats voor vluchtelingen – mei 2016

Hongaren, Vietnamezen, Joden en meer bevolkingsgroepen hebben ooit hun toevlucht gezocht in de IJmond. Voor de tentoonstelling ‘Wijkplaats’ is museum Kennemerland op zoek naar informatie over deze vluchtelingen, hun opvang en eerste ervaringen in de regio. De eerste wisseltentoonstelling in het vernieuwde Museum Kennemerland (vanaf september) heeft een actueel thema. Hij gaat over de vluchtelingen die in de afgelopen honderd jaar naar de IJmond zijn gekomen. Meestal verlieten zij huis en haard vanwege oorlogsgeweld. Het overzicht begint met de toestroom van Belgen ten tijde van de Eerste Wereldoorlog (1914-1018). In de jaren ’30 vestigde zich een groep Joodse vluchtelingen in de Kibboets Beverwijk (in Velsen-Noord!). Te denken valt aan de komst van de Indonesiërs (eind jaren ’40) en de Hongaren (Hongaarse Opstand 1956). Niet op de vlucht, maar wel van verre waren de gastarbeiders (Italianen, Spanjaarden) in de jaren ‘60. Ook zij krijgen een plek in de expositie. Een decennium later maakten de Vietnamese bootvluchtelingen indruk. Net als de Tamils (jaren ’80) en begin deze eeuw het AZC Heemskerk met vreemdelingen uit diverse brandhaarden. In de voorbereiding voor de tentoonstelling ‘Wijkplaats’ is het museum op zoek naar voorwerpen, documenten, foto’s en verhalen van vluchtelingen en hun nazaten. Hoe zagen zij de IJmond, wat is er van hen geworden? Ook de verhalen van hulpverleners en gastgezinnen zijn welkom. In het programma is ruimte voor film, lezingen en debat. Verder zal (binnen en buiten) een vijftal kunstenaars een artistieke draai geven aan het thema. Een van de plannen is een kunstwerk van licht en geluid op de plek van de vroegere Kibboets Beverwijk.

Persbericht – door Jan Butter